Çeviren: Kader Demirok
Akran Desteği, bir psikolojik rahatsızlık deneyimi yaşayan veya öğrenme güçlüğü çeken kişilerin birbirlerine verebilecekleri yardım ve destek olarak tanımlanabilir.
Sosyal, duygusal veya pratik destek olabilir, ancak en önemlisi, bu destek karşılıklı olarak teklif edilir ve karşılıklı olarak kabul edilir, bu da akranların alarak veya vererek desteklerden yararlanmalarını sağlar.
Ruh sağlığında Akran Desteğinin temel unsurları,
-kişisel deneyimin paylaşılması ve empati üzerine kurulu olması,
-bireyin zayıf yönlerini değil güçlü yönlerine odaklanması,
-bireyin refahını ve iyileşmesini sağlamaya odaklanmasıdır.
Her ne kadar İngiltere’de akran desteği dili nispeten yeni olsa da, pratikte kendi kendine yardım grupları ve karşılıklı destek uzun yıllardır sürmektedir. Kanada ve ABD’de, çeşitli biçimlerde Akran Desteği, 1960’lardan bu yana gelişmekte olan yaygın olarak tanınan ve kullanılan bir kaynak olmuştur. Son yıllarda, İngiltere’de akran desteğinin değeri üzerinde artan bir vurgu var.*
Araştırmalar akran yürütücülü kendi kendine yardım gruplarının, hastaneye yatışta azalmayı sağlayacak şekilde psikiyatrik semptomlarda iyileşme, daha büyük sosyal destek ağı ve özgüvenin ile sosyal işlevlerde artış şeklinde sonuçlar vermiştir.
Akran Desteğinin Faydaları
Akran Desteğinin faydaları, desteği alan kişiler, akran desteği çalışanlarının kendileri ve bir bütün olarak ruh sağlığı sistemi için çok çeşitlidir. Akran Desteğinin en önemli yararlarından biri, akran destekçilerinin destek oldukları bireylere gösterdikleri empati ve saygıdır.
Akran Desteği, akran desteği çalışmalarını yapanlar/yürütücüler için de yararlıdır. Öz saygı seviyelerini arttırır, iyi şeyler yaptıklarına dair güvenlerini ve olumlu duygularını arttırır. Akran desteği çalışanları genellikle ruh sağlığı problemleriyle başa çıkma yeteneklerinde bir artış yaşamaktadır.
Akran Desteği aynı zamanda sağlık sistemine bir bütün olarak katılmaktadır; bu sayede katılımcılar için hastane yatışlarında azalma olmasını sağlayabilir.
Akran Desteğinden kimler yararlanabilir?
Akran destek programları, akran destekçilerinin yeterli eğitimi aldıktan sonra, akranlarına aşağıdaki konularda yardımcı olabilecekleri şekilde geliştirilmiştir:
-bağımlılık
-kaygı
-depresyon
-boşanma
-ilişki sorunları
-bunama
-ve diğer pek çok psikolojik rahatsızlık.
*Türkiye’de akran desteği, topluluk temelli hizmetlere geçiş kapsamında akademik olarak yer alsa da uygulama alanında henüz yapılandırılmış bir çalışma -bilgimiz dahilinde- yoktur. İyi Sosyal Kooperatif Girişimi gerek akademik arka plan için, gerek uygulama sahası için çalışmalarına devam etmektedir. (13 Kasım 2019)
Orijinal kaynak: https://www.mentalhealth.org.uk/a-to-z/p/peer-support